Een belangrijke toename van het aantal insolventies wordt verwacht, en een verdere afschrijving van de lira zou de druk op het met een hoge schuldenlast bezwaarde bedrijfsleven doen toenemen.
Een afgeremde heropleving
Begin 2020 begon de economie sterk met een herstel van de kredietgroei, maar de economische opleving is abrupt gestopt door de coronaviruspandemie en de daaropvolgende lockdown maatregelen, die een ernstige impact hebben op zowel de binnenlandse als de buitenlandse vraag. Verwacht wordt dat het bbp in 2020 met 5,1% zal krimpen, aangezien de particuliere consumptie en de investeringen zullen verslechteren (met respectievelijk 6% en 2,4%) en de toeristische sector hard wordt getroffen. De daling wordt nog verergerd door de zwakke buitenlandse vraag, waarbij de export dit jaar naar verwachting met bijna 14% zal krimpen, ondanks de massale waardevermindering van de lira.
Wisselkoersvolatiliteit en overheidsschuld
De wisselkoers van de Turkse lira vertoonde al in 2018 en 2019 een aanzienlijke volatiliteit. Naast de zorgen over meerdere geopolitieke risico's en het feit dat de buitenlandse reserves nog lager zijn dan de officiële cijfers aangeven, vormde de twijfel over de onafhankelijkheid van de Centrale Bank een groot probleem (de regering heeft herhaaldelijk aangegeven dat hoge rentetarieven hoge inflatie veroorzaken en heeft meer controle over het monetaire beleid gekregen).
De grote kapitaaluitstroom uit de opkomende markten in het eerste kwartaal van 2020 heeft geleid tot een sterke waardevermindering van de lira, die tot mei 2020 ongeveer 15% van zijn waarde ten opzichte van de USD had verloren.
Turkije is afhankelijk van de netto-instroom van kapitaal uit het buitenland om zijn tekort op de lopende rekening te financieren, maar het aantrekken van voldoende instroom zou in het huidige klimaat problematisch kunnen blijken. De spaarvriendelijke economie blijft zeer kwetsbaar voor kapitaalvlucht.
In 2020 zal het begrotingstekort naar verwachting toenemen tot 5,5% van het BBP, omdat de regering probeert de economie te stimuleren. De overheidsschuld zal toenemen tot 40,5% van het BBP (31% van het BBP in 2019). Ondanks deze stijging blijft de overheidsschuld laag in vergelijking met de internationale normen, maar is zij kwetsbaar voor het wisselkoers-, rente- en herfinancieringsrisico, aangezien bijna de helft van de schuld in buitenlandse valuta's luidt.
Verdere afschrijving van de lira zou de druk op het bedrijfsleven met een hoge schuldenlast verhogen.
Het niveau van de buitenlandse schuld, die meestal in handen is van de particuliere sector (banken en bedrijven), zal in 2020 stijgen tot meer dan 200% van de export van goederen en diensten. Turkse bedrijven, met name in de sectoren energie, bouwmaterialen, staal, vervoer (luchtvaartmaatschappijen) en chemie, hebben op grote schaal in vreemde valuta geleend van lokale banken.
De Turkse ondernemingen hebben hun buitenlandse schuld in 2020 met meer dan 200% verhoogd, wat de export van goederen en diensten zal doen toenemen. Veel bedrijven betalen hoge rentetarieven voor leningen en worstelen met het effect van de zwakkere waarde van de lokale valuta op de aflossing van de buitenlandse schuld.
Sectoriële problemen met een grote toename van het aantal faillissementen
Als gevolg van de matige economische prestaties in 2019 zijn de kredietrisicosituatie en de bedrijfsprestaties van een aantal belangrijke sectoren vorig jaar al verslechterd, en deze neerwaartse trend zal in 2020 versnellen als gevolg van de diepe recessie, waarbij zowel de betalingsachterstand als het aantal faillissementen dit jaar naar verwachting sterk zal toenemen.
Een robuuste herstelprognose, maar er blijven grote neerwaartse risico's bestaan.
Momenteel wordt verwacht dat de Turkse economie in 2021 sterk zal herstellen, met 6,7%, op basis van een sterke opleving van de export (een stijging van 14%) en de binnenlandse vraag. Mocht een snel herstel van de binnenlandse en belangrijke exportmarkten echter uitblijven (bijvoorbeeld als gevolg van een tweede coronavirusgolf), dan zou Turkije zeer kwetsbaar zijn voor wereldwijde economische schokken en zelfs kunnen lijden onder een uitgebreide valutacrisis.
Structurele beperkingen voor een hogere groei op lange termijn
Zonder alomvattende hervormingsinspanningen die verder gaan dan het oplossen van kortetermijnkwesties, blijft de toekomstige winstcapaciteit van de Turkse economie beperkt door macro-economische onevenwichten die verband houden met een hoge kredietgroei, hoge inflatie en een groot extern tekort.
Hoewel Europese handelspartners algemeen mogen uitgaan van een verminderde importvraag lopen ze nu een groter risico door de hogere betalingsproblemen. Je doet er dus zeker goed aan om elk bedrijf individueel te beoordelen of je onderneming in te dekken tegen de betalingsrisico's.
Download hier het volledige rapport voor een gedetailleerd beeld over het huidige Turkse economische klimaat.