Is ICT de grootste dichotomie van onze tijd?

Als het op duurzaamheid aankomt, speelt informatie- en communicatietechnologie (ICT) een complexe rol. Als we kijken naar de schone energietransitie en de inspanningen die nodig zijn om broeikasgassen te verminderen, is het normaal om meteen te denken aan de grote veroorzakers van koolstofuitstoot, zoals staalproductie en transport en, in België, onze grootste industriële sector, de landbouw. ICT komt echter steeds meer in de schijnwerpers te staan als een belangrijke speler, zowel omwille van de energie die ze verbruikt als omwille van het potentieel dat ze heeft om ons te helpen onze efficiëntie te verhogen en onze koolstofuitstoot op lange termijn te verminderen.

Datacenters zijn een grote verbruiker van energie en water

Uit onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat het energieverbruik van datacenters in de EU-lidstaten tegen 2030 naar verwachting 3,2% zal bedragen van alle energie die in de regio wordt verbruikt. Het simpele feit is dat datacenters veel energie nodig hebben om te functioneren. Bovendien gebruiken datacenters ook veel water om te koelen. Dit is een probleem voor België. Volgens de Aqueduct-waterrisicokaart van het World Resources Institute heeft België een van de hoogste niveaus van waterstress in Noord-Europa.

Voor sommigen vormen datacenters een groot probleem. Vorig jaar blokkeerden onze buren in Nederland pogingen van Meta (moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp) om een enorm datacenter te bouwen in de agrarische gemeenschap van Zeewolde. De plannen werden gedeeltelijk geblokkeerd vanwege de enorme hoeveelheid energie die het project nodig zou hebben. Volgens schattingen zou de centrale meer stroom nodig hebben dan gans de stad Amsterdam.

ICT bevat veel van de antwoorden op het terugdringen van koolstofuitstoot

Deze kwestie is echter complexer dan het simpelweg afschrijven van datacenters (specifiek) en ICT (meer in het algemeen) als "slecht". Het klopt is dat gegevensopslag energieverslindend kan zijn, maar het is het ook waar dat we ICT nodig hebben om hernieuwbare energie te integreren in elektriciteitsnetten en om de netten efficiënter te beheren met behulp van technologie zoals voorspellende analyses.

IoT-sensoren worden binnen veel bedrijven al toegepast als hulp om hun energieverbruik te optimaliseren op gebieden als transportlogistiek, faciliteitenbeheer (waaronder slimme thermostaten) en productie. Artificiële Intelligentie biedt bovendien het potentieel om dit verder te verbeteren met oplossingen voor intelligent energiebeheer, voorspellend onderhoud en vraagresponsprogramma's voor energieverbruik.

Bovendien kunnen datacenters zelf ook nog worden geoptimaliseerd. De investering van Google van 3 miljard euro in St Ghislain maakt gebruik van zonnepanelen om elektriciteit op te wekken en koelsystemen via 'grijs water' die minder energie verbruiken.

Kansen en uitdagingen in de ICT-industrie

De factsheet “Clean Energy Transition: ICT”, verkent de belangrijkste kansen en uitdagingen voor ICT in de context van duurzaamheid zoals geïdentificeerd door Atradius-analisten. Interessant genoeg identificeerden ze datacenters als zowel een grote kans als een grote uitdaging voor de sector. Het antwoord ligt misschien in het benutten van ICT om meer duurzaamheid te bereiken en de uitstoot van broeikasgassen waar mogelijk te verlagen. Dit biedt op zich al een schat aan mogelijkheden voor bedrijven en gemeenschappen.

Het Institute for Sustainable IT (ISIT) wil Belgische bedrijven, organisaties en individuen samenbrengen om hen te helpen hun digitale transitie door te voeren en tegelijk de ecologische en sociale voetafdruk van hun IT-diensten en -gebruik te verkleinen. Hun visie is misschien één antwoord. Ze zeiden: "Duurzame IT is volgens ons een reeks digitale technologieën en diensten die oplossingen en innovaties bieden die duurzaam zijn voor de planeet, ethisch en sociaal inclusief.

Had u graag een duidelijk beeld van de 3 belangrijkste uitdagingen en kansen voor de ICT-sector?