Heeft de mode-industrie een "dirty secret"?

Textiel is een van de grootste industrieën van België. Het genereert een jaarlijkse omzet van meer dan 4 miljard euro en stelt bijna 20.000 mensen tewerk in bedrijven die gespecialiseerd zijn in alles gaande van woninginrichting tot mode en technische stoffen. 

Ons land heeft een lange en beroemde geschiedenis in de sector. Vlaams textiel/laken genoot al in de 11e eeuw een reputatie van uitmuntendheid en Belgisch linnen en kant worden nog steeds beschouwd als een van de mooiste ter wereld. 

Textielindustrie is enorme producent van koolstofuitstoot

Maar wereldleider zijn in de textielindustrie betekent ook een wereldleider zijn op het gebied van koolstofuitstoot.

Volgens het Milieuprogramma van de VN is de mode-industrie de op één na grootste waterverbruiker ter wereld en verantwoordelijk voor 10% van de wereldwijde koolstofuitstoot. Schokkend genoeg is dat meer dan de broeikasgassen die worden uitgestoten door de luchtvaart en scheepvaart samen! Bij het wassen van kunstvezels zoals polyester, lozen we elk jaar het equivalent van 50 miljard plastic flessen als microplastics in de oceaan.

Moeten we allemaal stoppen met het kopen van nieuwe kleren?

Hoe kunnen we de ecologische voetafdruk van de industrie verkleinen? Simpel, stoppen met het kopen van nieuwe kleding en huishoudtextiel.

Maar is het echt zo eenvoudig? Vooral de fast fashion-industrie heeft een businessmodel opgebouwd van meerdere seizoenen waarbij er altijd wel iets nieuws in de winkel ligt. Zelfs als mensen kunnen worden overgehaald om "minder te kopen", is dat echt wat de industrie wenst?
Zou de industrie een dergelijke aanpak overleven? Wat zijn de alternatieven?

De Atradius risico-analysten uit de hele wereld gespecialiseerd in textiel keken naar de kwesties die duurzaamheid in de sector beïnvloeden. Ze erkenden de wens van spelers in de sector (en de doelstellingen van de overheid) om hun ecologische voetafdruk te verkleinen, maar de meerderheid van onze experts was het erover eens dat kosten en complexiteit een uitdaging vormen voor veel bedrijven in een sector waar de marges vaak al krap zijn. Gebieden zoals recycling kunnen ook erg moeilijk zijn, vooral voor stoffen zoals polycottons die mengsels van natuurlijke en synthetische vezels bevatten.

Onze textiel risico-analisten wezen er echter ook op dat, ondanks de uitdagingen, het verbeteren van de duurzaamheid in de sector ook tal van kansen kan bieden, waarvan vele aanzienlijke kostenbesparingen kunnen opleveren voor de sector.

Technologie kan duurzaamheid in textiel helpen verbeteren

 De meesten waren het erover eens dat technologie een centrale rol zal spelen. AI en slimme systemen kunnen helpen bij het verbeteren van logistieke netwerken en het minimaliseren van het zigzaggen tussen regio's waarmee sommige grondstoffen te maken krijgen voordat ze klaar zijn om als kledingstuk te worden verkocht. Verbeterde productie-efficiëntie kan ook helpen om afval te verminderen. Overheidssteun in de vorm van subsidies of belastingsubsidies kan de industrie helpen bij de overgang naar schone energie en groene processen. En bedrijven die hun duurzame praktijken verbeteren, profiteren van een beter imago en de mogelijkheid om hun klantenbestand uit te breiden.

Sterker nog, innovatie en nieuwe technologieën gericht op het verbeteren van de duurzaamheid in de textielsector is levendig en bloeiend in België. Het Centrum voor Textielwetenschappen en -ingenieurswetenschappen van de Universiteit Gent werkt bijvoorbeeld aan een reeks projecten binnen het onderzoeksthema Duurzaamheid en Samenleving.

Zal de industrie de knop omdraaien van hotwash naar greenwash?

Zal de industrie zinvolle stappen ondernemen om haar milieu-impact te verminderen? Of draait ze gewoon de knop om van hotwash naar greenwash?

Een van de grootste drijfveren voor verandering is de EU-wetgeving. Bedrijven in de EU worden tegen 2025 verplicht om textiel gescheiden van ander afval in te zamelen. Het Resyntex-project van de EU onderzoekt momenteel manieren om de circulaire economie van de industrie te verbeteren. En deze zomer (juni 2023) komen de leden van het Europees Parlement met voorstellen voor strengere EU-maatregelen om een einde te maken aan overmatige productie en consumptie van textiel.

Kortom, er is verandering op komst en textielbedrijven die hun aanpak van duurzaamheid niet verbeteren, lopen het risico achterop te raken.

Verdere toelichting over de probleemstelling alsook suggesties om tot oplossingen te komen treft u in onderstaand Atradius rapport.