Transitie naar schone energie: "Niets doen is geen optie"

Dimitri Pelckmans, Head of Atradius Risk Services, België en Luxemburg, wees op de milieuschade door de opwarming van de aarde, met overstromingen en droogte als gevolg, en was scherp: "Niets doen is geen optie. Het spijt me, maar dat is geen optie."

Als panellid bij het Virtual Event over Clean Energy Transition, georganiseerd door Atradius, legde Dimitri uit hoe de verantwoordelijkheid van bedrijven op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG) snel urgenter wordt in het licht van de klimaatverandering. Afgezien van de ethiek van deze maatschappelijke verantwoordelijkheid, vormt 'niets doen' een risico voor bedrijven.

Dit speelt op verschillende vlakken: milieurampen kunnen onderbrekingen in de toeleveringsketen veroorzaken en koolstofheffingen kunnen voor hogere kosten zorgen. Klanten en consumenten worden milieubewuster en eisen groenere referenties, dit kan ertoe leiden dat ze elders goederen en diensten kopen als jouw onderneming niet tijdig mee op de kar springt.

Alleen duurzame bedrijven zullen overleven

Met het oog op risicobeheer legde Dimitri het belang van duurzaamheid uit: "Alleen duurzame bedrijven zullen uiteindelijk overleven." Hij verwees naar de huidige energiecrisis, nog verergerd door de oorlog in Oekraïne, en voegde eraan toe: "Vanuit kostenoogpunt kun je niet verwachten dat de energiekosten op korte termijn al zullen dalen." Voor veel bedrijven is het financieel interessant om in te zetten op alternatieve energiebronnen en te zoeken naar manieren om energie efficiënter te gebruiken, mogelijk door het gebruik van innovatieve technologie zoals ‘artificial intelligence’.

Dimitri bood ondernemers en credit managers echter ook zekerheid. Hij legde uit dat de huidige energiecrisis en de overgang naar schone energie niet anders zijn dan de andere geopolitieke uitdagingen waar bedrijven mee te maken hebben. Of een bedrijf nu wordt geconfronteerd met een economische recessie, een pandemie of een energiecrisis, het advies blijft hetzelfde: ken je klant, ken je markt en neem maatregelen om je cashflow veilig te stellen als je tekenen van verslechtering bespeurt of zelfs een insolventierisico waarneemt.

Collega panellid en Head of Trade Credit bij de wereldwijde staalproducent ArcelorMittal, Robert Leportier, was het met Dimitri eens. Hij wees op het belang van het monitoren van de acties van klanten en leveranciers op het gebied van energietransitie. Hij zei: “nietsdoen aan decarbonisatie, is niet duurzaam op termijn ... Bedrijven die te veel geassocieerd worden met bijvoorbeeld steenkool, hebben volgens mij geen mooie toekomst."

België toont leiderschap

Transitie naar schone energie is belangrijk voor veel regeringen in de wereld, omdat ze de klimaatverandering willen aanpakken en tegen 2050 een netto nul uitstoot willen bereiken. Volgens een eerder dit jaar gepubliceerd rapport van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) doet België het goed op vlak van energieopwekking via offshore windparken en het toenemend gebruik van elektrische voertuigen.

Bij de publicatie van dit rapport zei Fatih Birol, hoofd van het IEA: "België heeft leiderschap getoond inzake schone energietransities - niet alleen door zijn indrukwekkende ontplooiing van offshore windenergie, maar ook door ver boven zichzelf uit te stijgen in internationale samenwerkingsinspanningen." Hij merkte echter ook op dat België nog steeds verslaafd is aan kolen, olie en gas en dat er meer moet worden gedaan om het land van deze vuile energiebronnen af te helpen.

Het belang van energiezekerheid

Toch is het verdere gebruik van kolen, olie en gas in de energiesector waarschijnlijk een belangrijke stap op weg naar de ontwikkeling van schone energiebronnen. Dit is de mening van de energie-econoom en academicus aan de Columbia University, Christof Rühl. Tijdens het Atradius-event zei hij het volgende: "Er komt geen energietransitie zonder energiezekerheid. En op dit moment kan er geen energiezekerheid zijn zonder fossiele brandstoffen, of men dat nu leuk vindt of niet."

Hij legde uit dat de aanhoudende behoefte aan vuile energie grotendeels te wijten is aan het feit dat schone energieopwekking, elektriciteitstransmissiesystemen en elektriciteitsopslag nog niet klaar zijn voor de overgang. Hij merkte op dat er aanzienlijke investeringen nodig zijn in energieopslag (voor als het niet waait of de zon niet schijnt) en in transmissienetwerken voor de elektriciteitsvoorziening.

Gido van Graas, als bankier verantwoordelijk voor nieuwe energietechnologieën (waterstof, CCU/S en energieopslag) en wereldwijd advies voor energieprojectfinanciering bij ING Bank, onderschreef de noodzaak van investeringen in schone energie. Als panellid op het Clean Energy Event wees hij op de kansen die de overgang naar schone energie biedt en benadrukte hij het enthousiasme van de investeringsbanken en andere financiers. Hij zei: "Er is voldoende liquiditeit om de energietransitie echt te ondersteunen", en hij wees op projecten voor CO2-afvang en elektrische voertuigen die reeds gelanceerd werden.